Home
Kennis en Economie
   archief april 2006
archief januari 2006
archief december 2005
archief november 2005
archief september 2005
archief augustus 2005
archief juli 2005
archief juni 2005
archief mei 2005
archief april 2005
archief maart 2005
archief februari 2005
archief januari 2005
2004
Recht en Veiligheid
Europa
Jihad vs McWorld
E-government
Nieuwe democratie
Columns
Politici
Overzicht thema`s
Verkiezingen
Tools
Het Belgenrapport
Nieuwsbrief
Colofon
Poldi.Net




Tour de Force of hoe het allemaal tot stand komt.
Ruart Jagt Gepost:     vrijdag, 20 februari 2004, 15:00
Van:     < Ruart Jagt - IT-jurist >
URL:     < http://www.politiek-digitaal.nl/colofon/gastschrijvers >

De totstandkoming van een Europese richtlijn is geen sine cure. Dit geldt zeker voor de richtlijn voor octrooieerbaarheid van software. Eerst duurt het vijf jaar voordat een voorstel haalbaar lijkt en duurt het vervolgens anderhalf jaar voordat het voorstel klaar is voor een eerste lezing in het Europees Parlement. Momenteel buigt de Raad van Europa zich over het voorstel en is het de bedoeling dat de richtlijn in een tweede lezing door het Europees Parlement aangenomen kan worden. Al met al kan dit wordingsproces theoretisch nog enkele jaren duren.

Waar gaat het over
De digitalisering schrijdt voort en de industrie internationaliseert. De maatschappelijke belangen, voor de werkgelegenheid bijvoorbeeld, worden steeds groter, maar ook breder. Houd ik m'n baan, of gaat deze baan naar India? Mag ik deze zelfgeschreven software verkopen? Mag ik deze software eigenlijk wel weggeven? Of dat mag wordt onder andere bepaald door het octrooirecht. En of je deze baan houdt, wordt mede bepaald door het octrooirecht in Nederland en Europa, maar misschien ook wel het intellectueel eigendomsrecht in de VS of Japan. De huidige rechtstoestand met betrekking tot het octrooiëren van software is dubbelzinnig en biedt daardoor weinig rechtszekerheid. Om duidelijkheid en harmonie binnen de Europese Gemeenschap te scheppen heeft de Europese Commissie het initiatief genomen om een richtlijn met betrekking tot het verlenen van octrooi op software voor te stellen.

Nu eens dit, dan weer dat…
Binnen Europa geldt één Europees Octrooiverdrag, beter bekend als het Verdrag van München . Maar zoveel talen, zoveel wijzen van toepassing en administratieve praktijken binnen de Europese Gemeenschap. Dit heeft inmiddels tot de situatie geleid, dat een in computers geïmplementeerde uitvinding in de ene lidstaat wel en in de andere lidstaat niet beschermd wordt. Proberen de kamers van beroep van het Europees Octrooibureau in hun uitspraken nog enige consistentie aan te brengen, rechtbanken van lidstaten zien zich niet gehinderd anders te beslissen. Los van de vraag of dit terecht is, werpt het in ieder geval ongewenste handelsbarrières op tussen lidstaten. Dit verhoudt zich slecht met een gemeenschap, die is opgericht ter bevordering van de harmonische ontwikkeling van economische activiteit, een hoge graad van concurrentievermogen en convergentie van economische prestaties. Met octrooien kunnen grote financiële belangen gemoeid zijn, dus enige vorm van ingrijpen is welhaast geboden, ongeacht de persoonlijke idealen rond de octrooieerbaarheid van software

Wat is hierin al volbracht?
In 1997 wordt een toekomstvisie voor het Europees octrooi neergelegd in een Groenboek. In 1999 wordt het octrooi voor software als prioriteit aangemerkt. Daarop laat de Europese Commissie in begin 2000 een onderzoek doen naar het economische effect van de octrooieerbaarheid van computerprogramma's. Eind 2000 vindt raadpleging van het grote publiek en de lidstaten plaats via een op Internet geplaatste discussienota. Op 20 februari 2002 doet de Europese Commissie haar voorstel voor de onderhavige octrooirichtlijn. Op 24 september 2003 stemt een ruime meerderheid (voor: 361, tegen: 157, absent: 28) van het Europees Parlement voor het voorstel voor de octrooirichtlijn. Het voorstel met amendementen ligt momenteel ter lezing bij de Europese Raad van de verantwoordelijke ministers van de vijftien Lidstaten.

Wat nog gebeuren moet
Het doel is om zowel het Europees Parlement, als de Raad overeenstemming over hetzelfde voorstel te laten krijgen. Als de Raad akkoord gaat met het hen voorgelegde voorstel, dan kunnen beiden de vaststelling en implementatiedatum bepalen. Als de Raad echter iets aan het voorstel wil wijzigen, dan gaat het gewijzigde voorstel voor een tweede lezing naar het Europees Parlement en vervolgens terug naar de Raad. Als dan nog geen overeenstemming kan worden bereikt, gaan afgevaardigden van het Europees Parlement en de Raad met elkaar in onderhandeling. Over het bereikte onderhandelingsresultaat wordt wederom gestemd in het Europees Parlement. Dan gaat het definitief door óf niet.

De verwachting
Inmiddels wordt vermoed dat binnen de Raad geen eensgezindheid heerst over het momenteel voorliggende geamendeerde voorstel. Zou het uiteindelijk tot onderhandelingen komen, dan speelt een andere factor een grote rol: in juni zijn er weer verkiezingen voor het Europees Parlement. Dit betekent dat het wel eens in een zeer veranderde samenstelling kan terugkomen met alle politieke machtsveschuivingen van dien. Dit kan betekenen dat het voorstel snel kan worden aangenomen, maar ook dat het hele totstandkomingsproces enkele stappen wordt teruggezet omdat met andere mensen zaken gedaan moet worden. Het is dus moeilijk in te schatten wanneer de richtlijn in werking zal treden. Het zal mede liggen aan de sterkte van de lobby van voor- en tegenstanders. Het politieke proces is nog gaande en van beide kanten wordt volop gestreden. Die strijd kan voor juni 2004 beslecht zijn, maar kan ook nog enkele jaren voort duren. Ongeacht de uitslag: men gaat in ieder geval niet over één nacht ijs.

Ruart Jagt is IT-jurist. Hij studeerde af op de vraag of de gemiddelde gebruiker nu daadwerkelijk juridisch beter of slechter af is met open source software.