Home
Kennis en Economie
Recht en Veiligheid
Europa
Jihad vs McWorld
E-government
Nieuwe democratie
   archief december 2005
archief september 2005
archief juli 2005
archief mei 2005
archief april 2005
archief maart 2005
archief februari 2005
archief augustus 2004
archief januari 2006
Columns
Politici
Overzicht thema`s
Verkiezingen
Tools
Het Belgenrapport
Nieuwsbrief
Colofon
Poldi.Net




Maak gebiedsgericht beleid democratisch en daadkrachtig
Steven de Jong Gepost:     maandag, 27 oktober 2003, 15:00
Van:     < Steven de Jong >
URL:     < http://www.politiek-digitaal.nl/colofon/redactie >

Prestaties leveren was tot voor kort inferieur aan overleg plegen en consensus vormen. Nu blijkt dat diverse gebiedsdoelen niet gehaald worden, wil men meer prestatiegericht te werk gaan. Gebiedscontracten zijn een mogelijke oplossing voor dit prestatieverzuim, maar zijn geen medicijn voor de slechte regie en beleidsprocessen in het huidige interactieve beleidsgebied.

Het rijk sluit al (uitvoerings-)contracten met provincies waarin precies wordt geregeld welke doelen tegen welke prijs moeten worden behaald. Een goede ontwikkeling die noopt tot een efficiënte besteding van overheidsgeld. Maatschappelijke contracten kunnen meer duidelijkheid geven over de status van de uitkomst van het project en maken interactieve besluiten meer bindend. Partijen kunnen dan afgerekend worden op de verplichtingen die zij aangaan. Dergelijke contracten moeten ook tussen overheid en gebiedspartijen worden gesloten. Dit is nodig om de gebiedspartijen een werkelijk autonome rol te geven in het reconstructieproces. Ook is het belangrijk dat boeren en burgers zo actief kunnen bijdragen en blijven meedenken over de reconstructie van hun platteland. Planvorming en wettelijke procedures zijn dan niet voldoende. Naast de overheid roepen ook het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties op tot het afsluiten van dergelijke contracten. Zij willen zo meer daadkracht en prestaties bewerkstelligen. Maatschappelijke contracten op dit schaalniveau noemen we gebiedscontracten.

Invulling gebiedscontracten
Als interactief beleid ook echt democratisch beleid wil worden, zal er goed nagedacht moeten worden over de invulling van deze gebiedscontracten. In het gebiedsgericht beleid van nu is bijvoorbeeld nog niet duidelijk wie de belangen van boeren en burgers behartigd in de twaalf jaar nadát een gebiedsplan is vastgesteld. Ook is de burger nog te vaak toeschouwer in plaats van deelnemer aan en uitvoerder van interactief beleid. Gebiedsdoelen en prioriteiten dienen in nauw overleg met de bewoners van het platteland te worden ontwikkeld. Werkelijke vernieuwingen komen vaak juist van het platteland en niet vanuit overheidsgebouwen.

Aanvulling gebiedcontracten
In opdracht van het Brabantse provinciebestuur heeft het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM), Bureau Streekwijzer en het Instituut voor Agrarisch Recht (IAR) in 2002 een verkenning uitgevoerd naar de bestuurlijk-juridische mogelijkheden van en het draagvak voor de inzet van gebiedscontracten in het Brabantse omgevingsbeleid. In het rapport ‘Tussen recht en ruil’ laten zij zien dat het draagvlak voor gebiedscontracten als ‘procesolie’ het grootst is bij het rijk (VROM en LNV), terwijl de waterschappen en reconstructiepartners het contract meer als aanvulling willen.

Zicht op succes- en faalfactorent
Er bestaan nog wel enkele knelpunten bij het in gebruik nemen van gebiedscontracten, zoals gebrek aan vertrouwen tussen partijen, onvoldoende mandaat van onderhandelingspartners, slechte communicatie, verschil in tempo en slagvaardigheid en het niet gebonden voelen van partijen aan het naleven van afspraken. Toch is het rapport ‘Tussen recht en ruil’ overwegend positief over gebiedscontracten als middel om een gezamenlijk doel te bereiken. Het rapport biedt in de vorm van een beslisboom zicht op de succes- en faalfactoren. Aan de hand daarvan wordt al gauw duidelijk of een gebiedscontract in een bepaalde situatie meerwaarde heeft en een succes kan worden.

Politieke sturing
Gebiedscontracten zijn een mogelijke oplossing voor het huidige prestatieverzuim, maar zijn geen medicijn voor de slechte regie en beleidsprocessen in het huidige interactieve gebiedsbeleid. Vooral de provincies, regisseurs van de gebiedsgerichte projecten, kunnen geen goede politieke sturing geven, bleek uit onderzoek van het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM). Zij wisten zich geen raad met de inbreng van reconstructiecommissies en de inpasbaarheid daarvan in het klassieke politieke apparaat. De huidige regierol van de provincie biedt te weinig ruimte voor flexibele gebiedsprogramma's. Een formeel-juridisch kader waarin de rol van iedere actor is vastgelegd, ontbreekt. Als dit soepeler verloopt, zal gebiedsgericht beleid ook zonder contracten meer prestaties opleveren. Zo zal interactief beleid, mits er sprake is van goede politieke sturing, tot een daadkrachtig instrument uitgroeien voor de integrale aanpak van gebiedsproblematiek.

Steven de Jong is student milieutechnologie.