Home
Kennis en Economie
Recht en Veiligheid
Europa
Jihad vs McWorld
E-government
Nieuwe democratie
Columns
Politici
Overzicht thema`s
Verkiezingen
Tools
Het Belgenrapport
   download Een Kwestie van Uitvoering
download Hollandse Helden
Nieuwsbrief
Colofon
Poldi.Net




Provincies GIS-sen achter het Net
Steven de Jong Gepost:     maandag, 14 april 2003, 17:00
Van:     < Steven de Jong >
URL:     < http://www.politiek-digitaal.nl/colofon/redactie >

Tijdens de overstromingen in 1995 werd de waarde van Geografische Informatie Systemen (GIS) voor provincies onomstotelijk aangetoond. Met GIS konden hoogtekaarten gemaakt worden waarin overstromingsscenario's zichtbaar werden. Maar provincies kunnen burgers met GIS nog veel meer laten zien van de invloed die de provincie op hun directe leefomgeving heeft.

Ruimtelijk beleid
Provincies zijn verantwoordelijk voor veel beleidsdomeinen met een ruimtelijke component. Beslissingen die de provincie voorbereidt hebben een grote impact op de leef- en werkomgeving van burgers. Maar burgers moeten veel moeite doen om informatie te krijgen over wat de provincie doet. De lage opkomst bij de provinciale statenverkiezingen heeft alles te maken met de geringe bekendheid met de taken van de provincie. Geografische Informatie Systemen (GIS) kunnen burgers in staat stellen gerichter deel te nemen aan het democratische proces in de provincie.

Wat is GIS?
Geo-informatie technologie (GIS), moet gezien worden als een aanpak of een denkwijze. Geografisch bepaalde situaties of problemen van bijvoorbeeld sociaal economische, milieukundige, planologische, beleidstechnische, demografische of verkeer- en vervoerstechnische aard kunnen met behulp van een GIS programma geanalyseerd, gemodereerd en inzichtelijk gemaakt worden. Een GIS kan bijvoorbeeld snel antwoord geven op de vraag welke adressen aangeschreven moeten worden bij een ramp of het uitbreken van een besmettelijke ziekte. Of in één oogopslag laten zien wat de beheerstatus is van alle leidingen of kabels. Via een ruimtelijke weergave, een digitale kaart, communiceert een GIS de resultaten die uit het integreren, selecteren en analyseren van gebiedsgebonden informatie verkregen zijn.

Democratisch gat
GIS-technologie kan een deel van het democratische gat van de provincie dichten. De provincie moet zich dan wel profileren als een regionaal bestuursorgaan en een infrastructuur bieden voor het publieke debat. De burger moet weten op welke manier de provincie zijn dagelijks leven beïnvloedt en ervan overtuigd raken dat er ook werkelijk wat te kiezen valt. Kennisvermeerdering over de provincie, toegankelijkheid van informatie en invloed op besluitvormingsprocessen staan voorop. Toepassingen van GIS in combinatie met internet zijn gezien de provinciale portefeuille van ruimtelijke beleidsdomeinen hiervoor zeer voor de hand liggende oplossing.

Webmapping
Anno 2003 is het gebruik van GIS niet meer weg te denken bij het inzichtelijk maken, monitoren, analyseren en presenteren van ruimtelijke gegevens. Steeds meer "niet-specialisten" krijgen te maken met de toepassing ervan en de behoefte aan een laagdrempelig GIS voor eindgebruikers groeit. Om ruimtelijke gegevens eenvoudig toegankelijk te maken voor deze eindgebruikers wordt gebruik gemaakt van internet, ook wel webmapping genoemd. Het voordeel van internet is dat de eindgebruiker geen zware hard- en software nodig heeft om data te kunnen raadplegen, maar genoeg heeft aan een webbrowser. Het gaat hierbij om online applicaties met knoppen die voorgeprogrammeerde functies in zich hebben. De intelligentie blijft bij de server, de inhoudelijke objectgerichte vraag bij de eindgebruiker. De online applicatie is net zo simpel als een routeplanner. Voor de komende jaren wordt ook in het gebruik van mobiel internet, of meer specifiek mobiel GIS, een grote groei verwacht. Mobiel GIS heeft betrekking op de gehele geo-informatiestructuur en geo-informatievoorziening bij mobiele werkprocessen in het veld. Daarbij zullen locatie en (real-time)-informatie omtrent die locatie steeds belangrijker worden.

GIS als beleidsinstrument voor provincies
Potlood en gum zijn bij de provincie voor het cartografisch ondersteunen van ruimtelijke vraagstukken al begin jaren negentig ingeruild voor GIS instrumenten. Pas tijdens de overstromingen in 1995 werd de waarde van GIS voor provincies onomstotelijk aangetoond. Met GIS konden hoogtekaarten gemaakt worden waarin overstromingsscenario's zichtbaar werden. Een paar weken voor het hoge water wist men wat er zou gebeuren als op een bepaalde plek de dijk het zou begeven, hoe hoog het water zou komen te staan, wie en waar geëvacueerd moest worden en hoeveel tijd er nodig was om een veilig heenkomen te zoeken. Provincies kennen nu professionele GIS-afdelingen die een onmisbare plaats hebben ingenomen bij het oplossen van ruimtelijke vraagstukken en het voorbereiden van ruimtelijke structuurplannen.

Risicokaart
De Nederlandse provincies timmeren inmiddels hard aan de weg om democratisering van overheidsinformatie door GIS-technologie vorm en inhoud te geven. Zo hebben de provincies Friesland, Limburg, Noord-Holland en Utrecht een risicokaart op hun website. Deze risicokaart zijn gemaakt in samenwerking met de brandweer, GGD, politie, gemeenten en de waterschappen. De risicokaart is een online GIS applicatie die inzicht geeft in de risico's in woon- en werkomgeving. Details van objecten als opslagplaatsen van vuurwerk en chemische stoffen zijn opvraagbaar. Daarnaast zijn alle bedrijven, transporten en LPG-stations met grote risico's en effecten op de omgeving in kaart gebracht.

'Nieuwe kaart van Nederland'
Ook zijn er online GIS kaarten te benaderen waar burgers kunnen zien waar scholen van een bepaald schooltype liggen ten opzichte van een 4-cijferige postcode. Het meest sprekende voorbeeld van een vooruitstrevend project van de Nederlands overheid is echter "de Nieuwe Kaart van Nederland": Een landsdekkende inventarisatie van nieuwe plannen en projecten voor wonen, werken, infrastructuur en natuur. Hier kunnen burgers zien welke plannen van de Rijksoverheid, Provincie, waterschap of gemeente er in hun directe omgeving op stapel staan. Goede voorbeelden dus van geo-ICT projecten die beleidsplannen inzichtelijk maken voor de burger!

De Belgen doen het net even beter...
Hoewel Nederland behoort tot de 'early adopters' van GIS loopt het nu een beetje achter de ontwikkelingen aan. Waar de Nederlander nu van het kastje naar de muur gestuurd wordt, blijft de Belg gewoon achter z'n kastje zitten. Waar Nederland vastgeroest is in het platte polderdenken, heeft België werk van GIS en democratisering van overheidsinformatie gemaakt. Het instituut GIS-Vlaanderen is hierin de ultieme koploper. Zij adviseren in het optimaliseren van het gebruik, uitwisseling en het beheer van geografische informatie binnen de Vlaamse Overheid. Het doel is een verhoging van de efficiency en verbetering van de effectiviteit van de beleidsvoering inzake ruimtelijke materies teweeg te brengen. Dat doel hebben ze inmiddels in veel beleidsdomeinen bereikt.

Geoloketten
GIS-Vlaanderen heeft voor de Vlaamse overheden de zogenaamde Geoloketten gerealiseerd, waarin overheidsinformatie met een geografisch component via geo-ICT geconsulteerd kan worden. Een vergaande toepassing waarmee een burger op vrijwel elke beleidsvraag direct een antwoord op maat kan krijgen. Een burger die in de historische stadskern van Brugge een huis wil kopen weet binnen enkele klikken in welke zone van het Gewestplan het pand ligt, of hij in aanmerking komt voor een renovatiepremie, of het pand beschermd is en wat hij nog aan het pand mag doen en welke nieuwe bestemming hij aan het historisch pand mag geven. Een Nederlander moet voor een dergelijke vraag een weekje vrij nemen om zich door een log ambtelijk apparaat heen te werken.

Democratisering van het ruimtelijk beleid
Om de kloof tussen burger en provincie te dichten moeten we toe naar democratisering van overheidsinformatie via internet met GIS. De uitdaging is om de enorme bult informatie van de overheid beschikbaar te maken. Gelijke informatie schept gelijke kansen in de discussie over de toekomst van de leefomgeving. De burger moet de gelegenheid krijgen tot het aangaan van die discussie door de mogelijkheid direct te reageren op plannen. Wordt de zonering rond waardevolle natuurgebieden werkelijk ontzien? Ontwikkelen knooppunten in stedelijke netwerken zich volgens verwachting? Wordt mijn wijk echt veiliger door de nieuwe plannen? Staan er gevaarlijke fabrieken in de buurt van mijn huis? Dit is belangrijke informatie waar burgers recht op hebben. Digitalisering van ruimtelijke plannen door middel van GIS-technologie en internet is een absolute voorwaarde voor het behouden van overzicht. Dat geldt niet alleen voor de analyse van plannen, maar ook voor het debat en voor de besluitvorming. Alleen hiermee kunnen we grip houden op een proces van ruimtelijke ordening dat enerzijds steeds complexer en dynamischer wordt en anderzijds vraagt om een grotere openheid en verantwoording naar de burger. De burger weet weer waar het over gaat.

Steven de Jong is redacteur van Politiek-digitaal.nl.

Bekijk reacties (9) Post reactie